Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và khủng hoảng tài nguyên ngày càng gia tăng, ngành xây dựng và thiết kế đang phải đối mặt với áp lực lựa chọn những vật liệu thân thiện với môi trường. Một trong những vật liệu mới nổi bật là Wood Plastic Composite (WPC) – gỗ nhựa composite. Sản phẩm này được quảng bá là sự kết hợp hoàn hảo giữa tính thẩm mỹ của gỗ và độ bền của nhựa, vừa khắc phục được hạn chế của gỗ tự nhiên, vừa hứa hẹn mang lại lợi ích bền vững.
Nhưng liệu WPC có thật sự là lựa chọn “xanh” như nhiều người nghĩ? Hay nó chỉ là một sản phẩm lai tạo, tiềm ẩn nhiều thách thức về môi trường? Để trả lời, cần nhìn vào toàn bộ vòng đời sản phẩm – từ khâu nguyên liệu, sản xuất, sử dụng cho tới khi thải bỏ.
Gỗ nhựa composite được tạo thành từ gì?
Thành phần gỗ
Thông thường, 50–70% khối lượng của WPC là bột gỗ, mùn cưa hoặc sợi gỗ. Điểm đáng chú ý là phần gỗ này thường không phải gỗ nguyên khối mà chủ yếu đến từ phế phẩm của ngành chế biến gỗ – như mùn cưa, mảnh vụn từ nhà máy cưa xẻ. Điều này giúp tận dụng nguồn nguyên liệu bị bỏ phí, giảm lãng phí tài nguyên rừng.
Tuy nhiên, tính bền vững của gỗ trong WPC còn phụ thuộc vào nguồn gốc:
-
Nếu lấy từ rừng được quản lý bền vững (có chứng chỉ FSC, PEFC), giá trị môi trường sẽ cao.
-
Ngược lại, nếu gỗ đến từ khai thác không kiểm soát, WPC vẫn gián tiếp góp phần vào nạn phá rừng.
>Xem thêm: Thùng rác từ gỗ nhựa ngoài trời: Phân loại, ưu điểm và mẫu thiết kế được ưa chuộng 2025
Thành phần nhựa
Nhựa là thành phần quan trọng, quyết định độ bền, khả năng chống nước, và tuổi thọ sản phẩm. Phần lớn WPC sử dụng:
-
Nhựa gốc hóa thạch (PE, PVC, PP, PS) – bền, rẻ, nhưng gây phát thải CO₂ cao trong sản xuất và khó phân hủy.
-
Một số sản phẩm mới sử dụng nhựa tái chế hoặc nhựa sinh học (PLA, PHA) – giúp giảm tác động môi trường, nhưng giá thành cao và chưa phổ biến.
Phụ gia
Để WPC có màu sắc đẹp, bền ngoài trời và chống nấm mốc, nhà sản xuất thêm nhiều loại phụ gia như:
-
Chất kết dính, chất ổn định nhiệt, chất chống UV.
-
Màu nhuộm và chất chống cháy.
Tuy nhiên, một số phụ gia có thể chứa hóa chất độc hại, phát thải VOC (hợp chất hữu cơ dễ bay hơi) hoặc formaldehyde, gây lo ngại về sức khỏe và ô nhiễm không khí trong nhà.
Tác động môi trường theo vòng đời sản phẩm
Để đánh giá WPC có bền vững không, cần xét qua từng giai đoạn trong vòng đời của nó.
Nguyên liệu
-
Tích cực: WPC tái sử dụng phế phẩm gỗ, giảm áp lực khai thác gỗ nguyên khối. Nếu nhựa dùng là tái chế, sẽ giảm lượng nhựa phải sản xuất mới.
-
Tiêu cực: Nếu nhựa là gốc hóa thạch, thì vẫn tạo ra dấu chân carbon lớn. Ngoài ra, việc vận chuyển nguyên liệu từ nhiều nơi về một nhà máy trung tâm có thể làm tăng phát thải.
Quá trình sản xuất
Sản xuất WPC gồm nhiều công đoạn: nghiền gỗ, sấy khô, trộn với nhựa, gia nhiệt và ép khuôn. Tất cả đều tiêu tốn năng lượng, thường là từ điện hoặc nhiên liệu hóa thạch.
-
Nếu nhà máy dùng năng lượng tái tạo → giảm đáng kể phát thải.
-
Nếu dùng năng lượng hóa thạch → lượng khí nhà kính có thể gần bằng sản xuất nhựa nguyên chất.
Vận chuyển
Do WPC nặng hơn gỗ tự nhiên (vì chứa nhựa), việc vận chuyển tốn nhiều nhiên liệu hơn.
-
Vận chuyển ngắn, nội địa → phát thải thấp.
-
Xuất khẩu đường dài bằng container hoặc xe tải → tác động môi trường tăng đáng kể.
Sử dụng
Đây là giai đoạn WPC phát huy lợi thế:
-
Không cong vênh, nứt nẻ, chịu ẩm tốt.
-
Tuổi thọ ngoài trời cao hơn gỗ tự nhiên (15–25 năm).
-
Ít cần sơn, phủ dầu bảo dưỡng.
Nghĩa là, nếu sử dụng lâu dài, WPC giúp giảm tần suất thay thế, từ đó giảm tổng phát thải vòng đời.
Kết thúc vòng đời (End-of-life)
Đây là thách thức lớn nhất:
-
Không phân hủy sinh học nếu nhựa là gốc hóa thạch.
-
Khó tái chế do hỗn hợp gỗ + nhựa khó tách rời.
-
Nếu đốt bỏ → phát thải CO₂ và khí độc.
-
Nếu chôn lấp → tồn tại hàng trăm năm trong môi trường.
Một số công ty đang phát triển công nghệ tái chế WPC thành hạt nhựa – gỗ để sản xuất vòng đời thứ hai, nhưng chưa phổ biến rộng rãi.
Ưu điểm và hạn chế của WPC so với vật liệu khác
So với gỗ tự nhiên
-
Ưu điểm: Chống ẩm, không mối mọt, tuổi thọ cao, ít cần bảo dưỡng.
-
Nhược điểm: Không phân hủy sinh học, tốn nhiều năng lượng sản xuất hơn.
So với nhựa nguyên khối
-
Ưu điểm: Giảm lượng nhựa cần dùng (do có thành phần gỗ), thẩm mỹ gần giống gỗ.
-
Nhược điểm: Vẫn chứa nhiều nhựa hóa thạch, tái chế khó.
So với gỗ ép (MDF, ván dăm)
-
Ưu điểm: Chịu ẩm tốt hơn nhiều, có thể dùng ngoài trời.
-
Nhược điểm: Sản xuất phức tạp hơn, phụ gia có thể gây ô nhiễm.
Xem thêm: Gỗ Nhựa 2 Lớp Có Mang Vẻ Đẹp Bền Bỉ Qua Thời Gian?
Làm thế nào để lựa chọn WPC thân thiện môi trường?
Nếu bạn muốn dùng WPC mà vẫn đảm bảo tính bền vững, hãy lưu ý:
-
Nguồn gỗ: Chọn sản phẩm có chứng chỉ FSC hoặc PEFC để chắc chắn rằng gỗ đến từ rừng trồng bền vững.
-
Thành phần nhựa: Ưu tiên loại có nhựa tái chế hoặc nhựa sinh học.
-
Phụ gia: Hạn chế loại chứa VOC, formaldehyde.
-
Độ bền và tái sử dụng: Chọn loại tuổi thọ cao, có khả năng tái chế sau khi hết vòng đời.
-
Vận chuyển: Nên ưu tiên sản phẩm sản xuất tại địa phương để giảm phát thải từ logistics.
Kết luận – WPC có thật sự bền vững?
Câu trả lời là: Có thể, nhưng phụ thuộc vào cách sản xuất và sử dụng.
-
Nếu gỗ là phế phẩm từ rừng bền vững, nhựa là tái chế hoặc sinh học, phụ gia an toàn, sản xuất bằng năng lượng tái tạo, và được tái chế sau khi sử dụng → WPC là một lựa chọn xanh, thay thế tốt cho gỗ tự nhiên ngoài trời.
-
Nhưng nếu gỗ khai thác không kiểm soát, nhựa là hóa thạch nguyên sinh, phụ gia độc hại, sản xuất tiêu tốn năng lượng và sản phẩm cuối cùng bị chôn lấp → WPC có thể gây hại môi trường ngang, thậm chí tệ hơn nhựa truyền thống.
Vì vậy, WPC không phải lúc nào cũng “xanh”, mà chỉ thực sự bền vững khi cả chuỗi giá trị được kiểm soát. Người tiêu dùng và doanh nghiệp cần tỉnh táo lựa chọn, đồng thời thúc đẩy ngành công nghiệp hướng tới các giải pháp WPC sinh học, tái chế và dễ tái sử dụng hơn trong tương lai.
Bạn đang cần tư vấn hoặc thi công giàn hoa pergola chất lượng cao?
📞 Liên hệ Kiến Mộc Phát để nhận tư vấn về các sản phẩm gỗ nhựa
👉 Gọi ngay: 0971 858 969
👉 Website: kienmocphat.com
👉 Email: kienmocphat@gmail.com
